Smaken van de Griekse Zagori, Aug. 22

Lichtpuntjes!!

Nog even een schrijven uit de Zagori. Midden in een heerlijke, warme zomer waarin we zelfs af en toe, voordat de gasten wakker worden, ’s morgens heel vroeg kunnen gaan wandelen of yoga in de tuin beoefenen. Genieten van de films van Zagoriwood, die getoond worden op het dorpsplein van Kato Pedina. En genieten van een drankje samen met vrienden die voor vakantie naar het ouderlijk huis komen om de hitte te ontvluchten in de stedenNog even een schrijven uit de Zagori. Midden in een heerlijke, warme zomer waarin we zelfs af en toe, voordat de gasten wakker worden, ’s morgens heel vroeg kunnen gaan wandelen of yoga in de tuin beoefenen. Genieten van de films van Zagoriwood, die getoond worden op het dorpsplein van Kato Pedina. En genieten van een drankje samen met vrienden die voor vakantie naar het ouderlijk huis komen om de hitte te ontvluchten in de steden.

In augustus gaan we ook weer genieten van de panajiria, de dorpsfeesten en de ‘Platanos party’, die eindelijk weer zullen plaatsvinden. Ook genieten we van de ‘afkomst -verhalen’ van de Grieken. Als ons Nederlanders wordt gevraagd waar we wonen, vertellen we de plaats waar we wonen, niet waar we geboren zijn. Mocht je dit aan een Griek vragen krijg je hele verhalen te horen; ‘Waar kom je vandaan – από πού είσαι? Mijn vader komt van Samos, mijn overgrootvader uit Klein Azië, en die hele familie kon ongelooflijk goed koken! Mijn moeder uit Pelion en mijn overgrootmoeder uit de Zagori, we hebben helaas hier geen huis meer maar ze vertelde altijd over het leven in Epirus.” Ze kunnen honderden verhalen vertellen uit het leven van alle grootouders en ouders. Daarom is het ook voor te stellen dat Grieken het ouderlijk huis nooit verkopen, en nooit hun afkomst verloochenen. Vooral de Grieken met een Klein Azië oftewel Anatolië geschiedenis hebben heel veel verhalen te vertellen en veel recepten door te geven.

Nog even een schrijven uit de Zagori. Midden in een heerlijke, warme zomer waarin we zelfs af en toe, voordat de gasten wakker worden, ’s morgens heel vroeg kunnen gaan wandelen of yoga in de tuin beoefenen. Genieten van de films van Zagoriwood, die getoond worden op het dorpsplein van Kato Pedina. En genieten van een drankje samen met vrienden die voor vakantie naar het ouderlijk huis komen om de hitte te ontvluchten in de stedenWespen: een last of juist nuttig? Vijf redenen om van wespen te houden.

Ik las onlangs een artikel over wespen in de Correspondent van 30 juli j.l

Al zijn insectenhotels nog nooit zo populair geweest, elk terras doet aan wespocide.
1. Niks zo divers en sociaal als de wesp
De wesp – en niet de kever (!) – is de meest diverse dierfamilie op aarde, met meer dan 100.000 bekende wespsoorten en naar schatting nog heel veel meer onontdekte varianten. Lang niet al die soorten steken, en een nog groter deel mijdt mensen. Alleen de ‘limonadewespen’ komen in onze buurt. In Nederland zijn dat maar twee van de ruim vierhonderd soorten die hier voorkomen.
2. Zonder wesp gaat alles aan plagen ten onder
Wespen zijn de wolven en haaien van het insectenrijk. Het zijn roofdieren die andere insectpopulaties reguleren. Ze eten de insecten die onze planten eten, die ons bloed drinken en die de tuin verpesten. Eén wespennest in je tuin ruimt kilo’s aan rupsen en muggen op.
Een oude anekdote gaat dat toen een Britse landheer alle wespen van zijn terrein geweerd had, het gebied overlopen werd door maden en vliegen.
3. De wesp is een vliegend apotheekje
Sociale wespen hebben een taakverdeling – je bent jager, bewaker, kraamverzorger, babysitter, koningin of zaaddonor. Maar de solitaire wesp doet alles zelf. Ze is de alleenstaande moeder pur sang – een druk bestaan waarin geprioriteerd moet worden en niet alles kan.
4. De wesp fungeert als back-up-bij
En alsof de wesp nog om een taak verlegen zat, bestuift ze en passant ook de bloemen.
Alle insecten doen het: vlinders, kevers, zweefvliegen – bijen zijn er toevallig absurd goed in – en wespen doen het dus ook. Maar hoe cruciaal hun bestuivingsrol precies is, weten we niet. Mogelijk dienen ze als reserves, als back-up-bijen.
5. Wespen zijn liever dan honden
Ondanks al die cruciale bedrijvigheid is het imago van wespen slecht, want: steken.
Alleen steken wespen doorgaans niemand. Ze zijn niet in ons geïnteresseerd. Als je naar ze slaat of in hun nest stapt, vatten ze dat wel op als provocatie, toch zie je wespen zich geregeld met engelengeduld om wild wapperende toeristen heen manoeuvreren. Wespen zijn niet onredelijk. Zie ze als fanatieke tantes die eten regelen voor de familie.

Om wespen te weren kun je en potje met een laagje hele kruidnagelen overgieten met een klein beetje kokend water en dat op de tuintafel zetten. Ze houden niet van de geur.

Nog even een schrijven uit de Zagori. Midden in een heerlijke, warme zomer waarin we zelfs af en toe, voordat de gasten wakker worden, ’s morgens heel vroeg kunnen gaan wandelen of yoga in de tuin beoefenen. Genieten van de films van Zagoriwood, die getoond worden op het dorpsplein van Kato Pedina. En genieten van een drankje samen met vrienden die voor vakantie naar het ouderlijk huis komen om de hitte te ontvluchten in de stedenWilde wortel of peen –Daucus carota-
Elke zomer bewonder ik weer de wilde wortel of peen. Prachtige witte, roseachtige bloemen die je herkent aan een purperachtig plukje in het midden van de bloem.
Wilde wortel of peen –Daucus carota-, wordt ook wel vogelnestje genoemd. De uitgebloeide bloemen lijken op een vogelnestje. Wilde wortel is een tweejarige plant die koude nodig heeft om tot bloei te kunnen komen. Ze bloeit in juni tot in de herfst en komt ook voor in de Benelux.
De wilde wortel heeft veel medicinale eigenschappen: goed voor de spijsvertering, ontspant de darmen, verlicht opgeblazen gevoel. Wordt ingezet bij trage leverwerking en een kater na een wel erg gezellig avondje.
Wortelen verhogen de weerstand in het algemeen, De werking van het imuunsysteem wordt verbeterd. Het zaad van de wilde wortel is vochtafdrijvend, helpt bij blaasproblemen en helpt de nieren om de afvalstoffen af te voeren. Helpt ook bij jicht en artritis. De wortels zouden een natuurlijk anticonceptiemiddel zijn omdat de wortel PORFYRINEN bevat. Porfyrinen (in het Grieks πορφυρά, porphyrá, purperen verfstof. Grappig om dat tegen te komen, maar ik ga het verder niet uitleggen omdat ik geen chemicus ben. En ik garandeer zeker niet het anticonceptie vermogen!
De bloemen en wortels ga ik drogen om daar thee van te kunnen zetten en zoals zo vaak met gezonde middeltjes, hoeveel moet je ervan nemen om al het voordeel te kunnen behalen? De thee is lekker, dus wie er dit jaar nog naar Porfyron komt: wij trakteren op thee van wilde wortel en misschien is er wel een lekkere traktatie bij. In elk geval genieten we volop van de prachtige bloemen.
Laurier – Laurus nobilis – Δάφνη
De groenblijvende, leerachtige bladeren van de laurierboom komen van oorsprong uit Klein-Azië, maar worden tegenwoordig voornamelijk geoogst in de landen rondom de Middellandse zee. Al in de Oudheid was laurier een gekweekte plant, opgedragen aan de god Apollo. Met lauriertakken werden de tempels versierd. De priesteres Pythia verkondigde haar orakel in Delphi terwijl ze op een laurierblaadje kauwde. En later tooiden zangers, dichters en veldheren zich met laurier. En natuurlijk werd de winnaar van een wedstrijd gekroond met een krans van laurierbladeren. Als kruiderij werd laurierblad pas in de 16de eeuw ontdekt
De laurier is een heester of kleine boom uit de familie van de laurierachtigen (Lauraceae). Blaadjes altijd groen, leerachtig, langwerpig eirond tot lancetvormig. Bloeitijd maart-april. De blaadjes worden als keukenkruid gebruikt. Ze hebben een aangename, aromatische geur en smaken kruidig-bitter. De gedroogde laurierbladeren zijn geschikt om krachtige soepen, gestoofde gerechten, komkommers, paddenstoelen en groenten te kruiden. Ze zijn onontbeerlijk bij het pekelen van vlees, marineren van vis, aromatiseren van azijn en in wild- en visgerechten. De gerechten krijgen met laurier een fijne, aromatische smaak. De blaadjes moeten worden meegekookt.
Een aftreksel van laurierbladeren wordt ook wel aan badwater toegevoegd. Dat helpt dan tegen vermoeidheid, omdat er een ontspannende werking van uitgaat. De hele plant bezit overigens een narcotische werking. De antiseptische werking van laurierbladeren werd vroeger zo hoog aangeslagen dat men het opsnuiven van verse of gedroogde laurierbladeren al ontsmettend genoeg vond en als de pest uitbrak werden er op alle plaatsen waar een aantal mensen bijeenkwam takken van jeneverbesstruiken en laurierstruiken verbrand. Lauriertakken weren ook insekten. Een paar bladeren in een bus met graan of meel werken al voldoende tegen ongedierte.

Mousaka

Nog even een schrijven uit de Zagori. Midden in een heerlijke, warme zomer waarin we zelfs af en toe, voordat de gasten wakker worden, ’s morgens heel vroeg kunnen gaan wandelen of yoga in de tuin beoefenen. Genieten van de films van Zagoriwood, die getoond worden op het dorpsplein van Kato Pedina. En genieten van een drankje samen met vrienden die voor vakantie naar het ouderlijk huis komen om de hitte te ontvluchten in de steden4 middelgrote langwerpige aubergines
1 dl olijfolie
1 rode ui, fijngesneden
4 knoflookteentjes fijngeperst
2 groene en 2 rode paprika’s, zaadjes verwijderd en in stukjes gesneden.
2 dl rode wijn
1 blik linzen of 200 gram gekookte linzen, met aanhangend kookvocht
4 laurierblaadjes, zout en peper, oregano, voor de liefhebber wat gemalen komijnzaad en/of kaneelpoeder
1 blik gehakte tomaten
4 mooie verse vleestomaten in plakken gesneden
Verwarm de oven op 200°C
Snijd de aubergines in plakken van ongeveer 2 cm. Doe de helft van de olijfolie in een schaal met wat peper en zout en doe hier de plakken aubergines in en verdeel ze dan over een bakblik bedekt met bakpapier en bak de plakken in ongeveer een half uur.
Verwarm de andere helft van de olie in een braadpan en smoor hierin de gesneden ui met de knoflook voor een paar minuten. Voeg de gesneden paprika’s toe en blus dit met de rode wijn. Voeg de laurierblaadjes, wat zout en peper en de oregano en/of kruiden naar smaak toe (evt. de komijnzaadjes en kaneel) het blik gehakte tomaten en evt. een klein beetje water, draai het vuur laag en laat alles een 20 minuten smoren tot een lekkere, dikke saus. Voeg dan de linzen met aanhangend kookvocht toe en laat alles nog een een 10 minuten zachtjes smoren.
Vet een ruime, diepe ovenschaal of bakblik in met olijfolie en bedek deze met een laag gebakken aubergines afgewisseld met wat tomaatplakken. Schik hierover de groentesaus met linzen, hierover weer de rest van de aubergines en tomaatplakken. Sprenkel hierover nog een klein beetje olijfolie en bedek de schaal/bakblik met aluminiumfolie of deksel en bak in de oven op 175°C voor 20 minuten. Bestrooi met wat fetakaas, andere kaas of met wat gesneden peterselie of basilicum, serveer met lekkere tzatziki en geniet van dit heerlijke gerecht.

Laurier likeur

Nog even een schrijven uit de Zagori. Midden in een heerlijke, warme zomer waarin we zelfs af en toe, voordat de gasten wakker worden, ’s morgens heel vroeg kunnen gaan wandelen of yoga in de tuin beoefenen. Genieten van de films van Zagoriwood, die getoond worden op het dorpsplein van Kato Pedina. En genieten van een drankje samen met vrienden die voor vakantie naar het ouderlijk huis komen om de hitte te ontvluchten in de steden40 schone, onbespoten mooie verse laurierblaadjes
1 liter alcoholische drank, tsipouro, wodka, gin of inmaakbrandewijn
Rasp van 1 citroen
Na minstens twee maanden
200 gram suiker + 1 dl water
Knip de laurierbladeren klein en doe ze, met de drank en de citroenrasp, in een grote pot of fles. Laat dit minstens twee maanden staan.
Na twee maanden: Kook de suiker in het water tot de suiker goed is opgelost en laat het afkoelen. Zeef de alcohol en voeg het suikerwater toe, laat dit nog een paar dagen staan. Daarna eventueel klaren (kleine zwevende deeltjes filteren door een doek of filterzakje) en genieten van deze naar bloemen geurende likeur. Zie ook in: Smaken van Griekse Zagori blz 159

Καλό καλοκαίρι

Fijne zomer Yiannis en Rita