Smaken van de Griekse Zagori

Oranje, Geel, Groen! En Paars!   

Het vakantieseizoen is geopend, volgens de laatste berichten en het laatste reisadvies van de Nederlandse regering zijn de meeste Griekse eilanden ‘geel’, wat betekent dat er geen negatieve test wordt gevraagd en dat er bij aankomst in Nederland geen quarantaine geëist wordt. Vooralsnog is het vasteland van Griekenland ‘oranje’, en dat betekent wel testen en wel een quarantaine. Maar de verwachting is dat oranje binnenkort ook geel zal worden. Wij hier in de Zagori zijn en blijven ‘groen’, dus hartstikke veilig. Maar, zoals zo vaak gezegd, er moet worden gevlogen en via verschillende luchthavens gereisd worden om hier te komen. Intussen genieten wij van een prachtige lente, en beseffen we meer als ooit tevoren dat je om het leven echt te kunnen voelen, je ruimte moet creëren. En dat is wat we volop hebben, geen virussen, maar ruimte, natuur, frisse lucht, schoon water en rust. Dus alles om van te genieten en wat het leven en een vakantie kompleet maakt.

Wat ‘ons’ betreft, Grieken mogen weer vrij reizen, van gemeente naar gemeente en van provincie naar provincie. Dat was bijna 7 maanden niet mogelijk. Wij hebben onze eerste (Griekse) gasten weer en kijken uit naar iedereen die van plan is te komen en te genieten van alles wat de Zagori te bieden heeft! Dat zijn nu o.a. ontelbare orchideeën en binnenkort hopelijk ook weer ontelbare paddestoelen.

De winterkleding gewassen en weer opgeborgen in de kasten, elk seizoen een vervelend karweitje, maar de winterkleding voor zomerkleding verwisselen is veel leuker dan in de herfst het andersom te doen. We genieten nog even van onze dagelijkse wandelingen en verbazen ons over de natuur. Molshopen zo groot als de hoogste berg in Nederland, xorta zo groot als een krop andijvie! Het dal vol met bloeiende tijm, grazende koeien en schapen. En weer besef ik dat ik hier zo op mijn plaats ben en dit alles nooit zou willen missen.

In de vorige ‘Smaken van de Griekse Zagori’ heb ik geschreven over de euphorbia en hoorde nadien dat de wolfsmelk van de euphorbia ook een uitstekend middel is om mee te verven, bv schapenwol. En dat niet alleen, vele jaren geleden viste men ook met de euphorbia, voor beide gevallen gebruikte men daarvoor een jute zak, stopte die vol met (gebroken) euphorbia zodat de wolfsmelk eruit kwam, kookte deze in een grote pot met de wol en hiermee kreeg de wol een prachtige gele kleur. Eveneens werd de volle jute zak in de rivier gegooid nadat er eerst een soort dammetje werd gecreëerd, de vissen raakten in een soort coma van de wolfsmelk en zo werden ze eenvoudig uit de rivier gehaald.
In ons boek ‘Smaken van de Griekse Zagori’ heb ik ook een bladzijde gewijd aan de salepi, het knolletje van een orchidee. Er zijn in Griekenland wel 200 verschillende soorten orchideeën en het grootste deel daarvan is ook te vinden in de Zagori. Oa de dactylorhiza sambucina, (dachtylo is vinger en rhiza is wortel, sambucina is vlierbloem) of vlierorchis en de mannelijke soort orchis mascula, dit is de salepi. Al deze informatie heb ik in 2015 gekregen van Barbara Gravendeel, orchidologist & molecular biologist. Bij deze dank aan Barbara. Ze staan in volle bloei op het moment, ieder jaar hebben we veel gasten in mei en daardoor geen mogelijkheid om veel te wandelen, dit jaar voel ik me de Koningin te Zagori, in wat een prachtig stukje Europa leven we toch. En omdat er dit jaar geen gasten zijn, volgen wij het voor jullie en kunnen we jullie een volgend jaar naar de juiste plek wijzen en laten genieten van de salepi thee. De orchideeën hebben twee bolletjes waarvan er één in augustus mag worden opgegraven, zodat de andere het volgende jaar weer kan bloeien en niet met uitsterven wordt bedreigd. En zo heeft elk nadeel zijn voordeel, wij genieten nu meer dan ooit van de natuur dan de toeristen, maar laat het maar snel weer andersom zijn!

De natuur ziet paars. Paars zien betekent ook veel verder kunnen zien dan de meesten van ons kunnen kijken. Zou het echt zo zijn dat de natuur meer weet dan wij weten? De natuur heeft altijd gelijk, dat geloof ik beslist. Hoe het ook zij, we genieten van de paarse natuur. Overal zie en ruik je wilde tijm. Maar ook wilde irissen, heel veel madeliefjes of meizoentjes zoals wij ze noemden en het herderstasje, waarvan de capsella grandiflora alleen hier in de Zagori schijnt voor te komen, maar nog niemand heeft kunnen ontdekken waarom!
Maar nu ook even kennis laten maken met de meidoorn, de crataegus, een struik of kleine boom die van mei tot juni bloeit met schermvormige bloemtrossen, wit tot roze van kleur. In de herfst vormt deze plant kleine, rode ovaalvormige steenvruchtjes die vol zitten met vitamine C en antioxidanten.
Het grappige is dat ik het eerste deel van mijn leven in een huis op een dijk, dichtbij de rivier de IJssel woonde, waar ook veel meidoorn, vlierbomen en sleedoorn groeiden en ik er toen al in geïnteresseerd was en ermee in de weer was, wat ik ermee kon doen en hoe te gebruiken. En nu na ruim 50 jaar in een heel andere uithoek van Europa hetzelfde weer doe! Misschien vind ik deze struiken/bomen daarom wel zo mooi, het brengt dierbare herinneringen naar boven.
Nog even verder over de meidoorn, crataegus, zoals het hier in Griekenland bekend staat. Van de meidoorn worden de bloemen, bladeren en bessen gebruikt, is medicinaal, net als de vlier en de sleedoorn. De meidoorn is een belangrijke plant voor de natuurlijke behandeling van klachten aan hart en bloedvaten. Maar mag nooit zonder medeweten van de arts en/of met reguliere medicijnen worden gebruikt. De meidoorn heeft een sterk regulerende werking op de bloeddruk (wat betekent dat het bij hoge en lage bloeddruk kan worden gebruikt) en bloedsuikerspiegel. Het versterkt de hartslag en verwijdt de bloedvaten waardoor de bloedcirculatie gestimuleerd wordt. De meidoorn werkt kalmerend bij stress, angst en gespannenheid. De meidoorn is niet alleen een geneeskrachtige plant, ook culinair wordt hij veel gebruikt, vooral de bessen maar ook de bloemen en bloemknoppen voor salades, kruidenthee, siroop en likeur.
En zo zijn wij Porfyronmazzelaars, de purperen mazzelaars, die deze schoonheid en individualiteit elke dag kunnen aanschouwen!

Griekse kruidenmix – alle kruiden (zelf) gedroogd

6 delen peterselie – 4 delen oregano – 4 delen basilicum – 2 delen rozemarijn 2 delen tijm – 1 deel knoflookpoeder – 1 deel uienpoeder – 1 deel scherpe of milde paprikapoeder. Mix dit alles in de blender en bewaar droog in een potje of blikje!

Daslookpesto
150 gram daslook (of zevenblad of peterselie of brandnetel maar dan 100 gram en 100 gram rucula).
50 gram rucula of peterselie
100 gram zonnebloempitten geroosterd
100 gram walnoten geroosterd
3 tenen knoflook
1,5 dl olijfolie
Wat zout en peper en 1 eetl van de Griekse kruidenmix in de blender tot pesto malen. In een pot doen met schroefdeksel, met een laagje olie om wel tot een maand in de koelkast te bewaren.

Pasta met pesto en fetakaas
Voor 4 tot 6 personen
500 gram pasta naar keuze koken volgens gebruiksaanwijzing.
Bewaar een ongeveer 1 dl van het kookvocht van de pasta.
Verwarm in een ruime pan een ½ dl olijfolie en doe hierin ongeveer 200 gram pesto en 150 gram fetakaas in stukjes, giet er het kookvocht (1 dl) op, roer tot een gladde saus en roer er de pasta door. Verwarm de pasta met pesto en serveer direct met een lekkere groene of tomaten salade.

Nu nog een lekker nagerecht, maar ook lekker bij het ontbijt, bij de koffie of thee.

Aardbeien vlierbloesem kruimeltaart
250 gram bloem
125 gram boter
100 gram suiker
Mespuntje zout
500 gram aardbeien
2 eetlepels koude vlierbloesemsiroop
De bloemetjes van 2 á 3 vlierbloesemschermen
2 eetlepels poedersuiker
Evt. vanille en/of vlierbloesemsorbetijs.

Verwarm de oven voor op 180° C. Bedek een ovenschaal of bakblik met een stuk bakpapier.
Meng de gezeefde bloem met het zout, de suiker en de in stukjes gesneden koude boter in de keukenmachine tot een kruimeldeeg of meng met de hand tot een dikke, stevige bal deeg, voeg nu de 2 eetlepels koude vlierbloesemsiroop toe, meng de siroop er goed doorheen en zet dit in de koelkast.
Was en droog de aardbeien voordat u de kroontjes eruit haalt en ze in kleine stukjes snijdt, meng hier de vlierbloesembloemetjes en de 2 eetlepels poedersuiker doorheen. Voor de liefhebbers mogen er nog 2 eetlepels likeur naar keuze door en verdeel dit over de ovenschaal of bakblik bedekt met het bakpapier.
Verkruimel het deeg boven de aardbeien en bloesem zonder dit aan te drukken en bak dit 30 tot 40 minuten in de matige, warme oven totdat het kruimeldeeg een mooi bruin kleurtje heeft gekregen en de taart gaar is gebakken. Verdeel de taart en serveer met lemon curd of wat vanille- of vlierbloesemsorbetijs voor een speciale traktatie.

Geniet er van!
Yiannis en Rita