Porfyron Nieuwsbrief herfst 2023

Hallo Lieve gasten en vrienden,
En weer komt er een eind aan een heerlijke zomer, die koud en nat begon in mei en juni maar het ruimschoots goed heeft gemaakt in juli, augustus en september. En nog steeds genieten we van prachtige dagen met veel zon en warmte. Voor mij had het nog wekenlang zomer mogen blijven. Nog een tijdje langer buiten ontbijten en ‘s avonds dineren met de maan die het hotel en de tuin verlicht. De nachten worden weer langer dan de dagen. Het dorp wordt een stuk stiller. Een vriendin is met haar man, 13-jarige zoon en 12- jarige dochter verhuisd naar Ioannina. De zoon gaat naar de eerste klas van het driejarig voorgezet onderwijs dat vanuit de Zagori te ingewikkeld is vanwege de afstand. Ik mis ze nu al, weer een familie met kinderen het dorp uit. Maar een nieuw huis, op de plek van een oud en vervallen huis, is bijna klaar en er komen een paar nieuwe, permanente inwoners, we kennen ze al, ze zijn meer dan welkom en blij dat ze onze ‘buren’ worden!
Verkiezingstijd en verkiezingsstrijd, op 8 oktober waren er in Griekenland provinciale- en gemeenteraadsverkiezingen. En ik mocht ook stemmen! Er waren drie burgemeesterkandidaten, een uit Monodendri, de huidige burgemeester die herkiesbaar is uit Tsepelovo en nog iemand uit Kapesovo. Iedereen probeert er zijn voordeel mee te doen. De Zagori is op één na de grootste (qua oppervlakte) gemeente van Griekenland met het minste aantal inwoners, en maar één burgemeester. De ‘huidige’ burgemeester is herkozen. Hopelijk de komende vier jaar zonder ‘corona’ onderbreking en met meer resultaten.

Seizoen
Zomerseizoen 2023 ligt alweer achter ons, wat is het weer snel gegaan. Staas en Anniek hebben vaak het terras vol gehad met gasten en geweldige reviews gekregen. Volop kunnen genieten van het mooie weer en van de Zagori. Wat minder fruit dit jaar dus minder in te maken, dat is wel jammer. Houthok gevuld voor de open haard om ons binnen te warmen. Kleden gewassen en dekbedden weer schoon, hotel bijna winterklaar. En ook de zomerkleding weer verwisselen voor de winterkleding. Liever doe ik het andersom, maar toch blij dat we hier de vier seizoenen meemaken. De schapen, geiten en koeien hebben weer voldoende te grazen. De meeste kamers zijn al gereserveerd voor de kerstdagen. Maar eerst nog genieten van de prachtige herfstkleuren, het mooie licht, de heerlijke kastanjes en walnoten. Rozebottels vol vitamine C verzamelen om thee van te maken. En eindelijk tijd om me met een boek en een plaid op de bank te nestelen. Kαλό φθινόπωρο! Fijne herfst.

Tip van Yiannis
Dat stond pas in de krant te lezen, maar ook dit: Blue zones: plekken op aarde waar mensen gezond ouder worden.
https://www.psychologiemagazine.nl/artikel/neuropsycholoog-erik-scherder-over-3-ingredienten-voor-een-lang-leven/?fbclid=IwAR1UyQlSAx7iNyOijzULR_
Ikaria, Griekenland: een Grieks eiland met een mediterraans dieet rijk aan olijfolie en zelfgekweekte groenten.
Yiannis voegt hier elke dag een paar glaasjes tsipouro aan toe, en zo geeft hij zijn geheim prijs om 76 te zijn maar er veel jonger uit te zien. Natuurlijk zorg ik ook goed voor hem maar belangrijk is om actief te blijven, zo gezond mogelijk te eten en te leven. Maar ook dankzij de gezonde, niet vervuilde lucht en het schone water in de Zagori. En natuurlijk zoveel mogelijk lokaal- en seizoensgebonden eten. En wat we van onze oma’s leerden: alles met mate, overal waar te voor staat is niet goed, behalve TEVREDEN!

Nieuws uit de Zagori
De Zagorochoria, 46 kenmerkende dorpen in Zagori, zijn toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Het World Heritage Committee van de UNESCO maakte tijdens zijn 45ste zitting in Riyad bekend dat de Zagorochoria een plek op de lijst krijgt vanwege de unieke architectuur van de stenen huizen. Griekenland had de dorpen in 2021 officieel voorgedragen bij de VN-organisatie.
Zagori is een gebied met een uitzonderlijke, natuurlijke schoonheid in het Pindosgebergte in de regio Epirus (Noordwest-Griekenland). De regio is van oudsher moeilijk toegankelijk vanwege het bergachtige terrein dat waarschijnlijk heeft bijgedragen aan het unieke karakter ervan.
In het gebied ligt een reeks nederzettingen – de Zagorochoria – die met elkaar zijn verbonden door een uniek netwerk van stenen boogbruggen, stenen geplaveide paden en stenen trappen. Historisch gezien functioneerden ze meer als één geheel dan als afzonderlijke gemeenschappen.“Deze traditionele dorpen, meestal gevormd rond een centraal plein met een plataan en omgeven door (τα ιερά δάση) ongerepte, heilige bossen die worden onderhouden door lokale gemeenschappen, tonen een traditionele architectuur die is aangepast aan de bergtopografie”, zegt UNESCO.
Cultuurminister Lina Mendoni noemde de opname van de Zagorachoria op de Werelderfgoedlijst een grrot succes voor Griekenland. “Het is de eerste keer dat ons ‘moderne’ culturele erfgoed op de lijst staat. Alle Griekse vermeldingen tot nu toe hebben betrekking op het oude Griekenland of Byzantium.”

https://whc.unesco.org/en/list/1695

Persoonlijk bericht
Soms is het moeilijk om positief te blijven bij verdriet en verlies. Vrienden die ziek worden en overlijden. De ellende van machtsmisbruik en oorlogen, die we te zien krijgen en bijna niet kunnen ontlopen. Ik heb me nooit onveilig gevoeld in Griekenland, maar je voelt wel dat je dichterbij de onrust woont dan in Nederland. Elke dag krijg ik een positieve gedachte in mijninbox, een paar daarvan die mij goed doen, deel ik hier:
“Een van de grote voordelen van ouder worden is dat je op steeds meer levenservaring kunt terugvallen.”
“Er bestaat een groot verschil tussen veel geld hebben en rijk zijn”.
“Loslaten is niet altijd het moeilijkste. Soms is opnieuw beginnen nog moeilijker.”
“Wie zich realiseert hoe krachtig gedachten zijn, denkt nooit meer negatief.”
“Wie de schoonheid van de aarde bewondert, vindt genoeg kracht voor een heel leven.”

Recepten
Een zeer smakelijk, vegetarisch, seizoensgerecht is de kritharaki of de orzo (zoals het in Nederland te koop is) met spinazie. Het wordt bereid als risotto maar met melk in plaats van water en met haloumi of met fetakaas dus het is niet veganistisch. Het is hartstikke gezond want moeder natuur weet wel wanneer we brandnetels nodig hebben, in de lente na de winter en in de herfst voor de winter, samen met de spinazie worden we net zo sterk als Popeye! Pluk de brandnetels wel op een relatief schone plek, dus niet langs de weg maar in het bos of park.
½ dl olijfolie
1 prei in ringetjes gesneden, gewassen en uitgelekt
500 gram fijngesneden spinazie
100 gram gewassen en fijngesneden brandnetel (indien mogelijk, bietenblad mag ook)
250 gram kritharaki/orzo
½ liter warme melk
Indien nodig warm water
200 gram haloumi in blokjes, drooggeroosterd in koekenpan of 200 gram gebrokkelde fetakaas
Zout, peper en/of andere kruiden
Verwarm de olijfolie in een grote pan en smoor daar op een laag vuur in 5 minuten de preiringetjes.
Voeg dan de fijngesneden spinazie en brandnetel toe en laat dit op een middelhoog vuur al roerend 5 minuten meekoken tot het meeste vocht verdampt is.
Voeg dan de kritharaki/orzo toe en de warme melk, zout, peper, evt. paprikapoeder zoet of pittig.
Roer alles goed door en laat in 13 tot 15 minuten gaar koken. Let op dat het niet droogkookt, het moet een smeuige orzotto worden. Eventueel wat kokend water toevoegen.
De gebrokkelde feta of de blokjes geroosterde haloumi op de orzotto schikken en meteen serveren.
Direct genieten van dit Popeye gerecht.

Sleedoornlikeur
1 kilo sleedoorn
1 liter alcohol (gin- tsipouro-inmaakbrandewijn)
1 kaneelstokje
¼ citroenschil
250 gram suiker
Pluk de sleedoorn na de eerste nachtvorst of was en droog ze en laat ze één nacht in de diepvries (dit zorgt voor een verandering van suikers in de vrucht, net als bij boerenkool).
Kneus ze of prik zoveel mogelijk gaatjes in de bessen en doe ze in een grote fles of goed afsluitbare pot.
Doe de suiker erbij, evenals het kaneelstokje en de citroenschil en giet de alcohol erbij.
Hoe langer u deze likeur laat macereren hoe beter hij wordt, het mag zelfs jaren blijven staan.
Filteren, klaren (na het filteren een paar dagen laten staan) en genieten.

Nieuws uit de Zagori
De Zagorochoria, 46 kenmerkende dorpen in Zagori, zijn toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van de UNESCO. Het World Heritage Committee van de UNESCO maakte tijdens zijn 45ste zitting in Riyad bekend dat de Zagorochoria een plek op de lijst krijgt vanwege de unieke architectuur van de stenen huizen. Griekenland had de dorpen in 2021 officieel voorgedragen bij de VN-organisatie.
Zagori is een gebied met een uitzonderlijke, natuurlijke schoonheid in het Pindosgebergte in de regio Epirus (Noordwest-Griekenland). De regio is van oudsher moeilijk toegankelijk vanwege het bergachtige terrein dat waarschijnlijk heeft bijgedragen aan het unieke karakter ervan.
In het gebied ligt een reeks nederzettingen – de Zagorochoria – die met elkaar zijn verbonden door een uniek netwerk van stenen boogbruggen, stenen geplaveide paden en stenen trappen. Historisch gezien functioneerden ze meer als één geheel dan als afzonderlijke gemeenschappen.“Deze traditionele dorpen, meestal gevormd rond een centraal plein met een plataan en omgeven door (τα ιερά δάση) ongerepte, heilige bossen die worden onderhouden door lokale gemeenschappen, tonen een traditionele architectuur die is aangepast aan de bergtopografie”, zegt UNESCO.
Cultuurminister Lina Mendoni noemde de opname van de Zagorachoria op de Werelderfgoedlijst een grrot succes voor Griekenland. “Het is de eerste keer dat ons ‘moderne’ culturele erfgoed op de lijst staat. Alle Griekse vermeldingen tot nu toe hebben betrekking op het oude Griekenland of Byzantium.”

https://whc.unesco.org/en/list/1695

Persoonlijk bericht
Soms is het moeilijk om positief te blijven bij verdriet en verlies. Vrienden die ziek worden en overlijden. De ellende van machtsmisbruik en oorlogen, die we te zien krijgen en bijna niet kunnen ontlopen. Ik heb me nooit onveilig gevoeld in Griekenland, maar je voelt wel dat je dichterbij de onrust woont dan in Nederland. Elke dag krijg ik een positieve gedachte in mijninbox, een paar daarvan die mij goed doen, deel ik hier:
“Een van de grote voordelen van ouder worden is dat je op steeds meer levenservaring kunt terugvallen.”
“Er bestaat een groot verschil tussen veel geld hebben en rijk zijn”.
“Loslaten is niet altijd het moeilijkste. Soms is opnieuw beginnen nog moeilijker.”
“Wie zich realiseert hoe krachtig gedachten zijn, denkt nooit meer negatief.”
“Wie de schoonheid van de aarde bewondert, vindt genoeg kracht voor een heel leven.”

Boeken tips
Graag zou ik hier het boek ‘Greek Folk Songs’ aanbevelen van onze vriend en ‘buurman’ Joshua Barley, ondanks dat het vanuit het Grieks is vertaald naar het Engels en nog niet naar het Nederlands!
In het boek ‘Greek Folk Songs’ zijn bijna 150 oude en nieuwe bekende Griekse liederen gebundeld en door Joshua Barley vertaald naar het Engels.
De Griekse volksliedjes zijn liedjes van het Griekse platteland, van eilandsteden tot bergdorpen. Ze zijn van generatie op generatie doorgegeven in een eeuwenlange, orale traditie die tot op de dag van vandaag voortduurt. Het boek is uitgegeven door Aiorabooks, www.aiorabooks.com

Eveneens een tip voor het boek “Noord-Griekenland” van onze vriendin Annelies Pelt, beter bekend als Anna Hiking, dat ze samen heeft geschreven met Kees Rodenburg. Het boek geeft een goede inkijk in een door toeristen minder bezocht deel van Griekenland. Het is meer gericht op wandelaars dan op bezoekers van bezienswaardigheden.
Annelies Pelt en Kees Rodenburg, Noord-Griekenland met Epirus, de Meteorakloosters en de Pilion. Uitgeverij Edicola – 160 pp. ISBN 978 94 93300 09 5 € 22,48

Tot de volgende keer!
Rita en Yiannis Staas en Anniek