Nieuwjaarspie met zelfgemaakt filodeeg “Η Βασιλόπιτα από την Ήπειρο”

Vasilopita, pita uit de Epirus

De Vasilopita – Βασιλόπιτα, oftewel koningsbrood is een traditioneel brood dat elk Nieuwjaar in elk gezin in Griekenland geserveerd wordt. Na middennacht wordt het brood aangesneden. In het brood zit een munt (vroeger een gouden munt) verstopt en diegene die in zijn stuk brood/cake het muntje vindt heeft het hele jaar geluk! We kennen veel variaties van deze vasilopita, deze pie kan verschillen per provincie of streek van Griekenland.
Griekenland kent geen Sinterklaas, wel de Heilig Nicolaos, (beschermheilig van kinderen en zeelieden) en die zijn naamdag heeft op 6 december. De kinderen in Griekenland krijgen cadeautjes van de Heilge Vasilis, de Griekse kerstman. Basilius van Caesarea of Basilius de Grote die herdacht wordt op 1 januari. Hij wordt de vader van de Oosterse Monastieke leven genoemd en leefde van ca 330 tot 379.

“Vanaf begin 1990 woon ik in Epirus, sindsdien heb ik vele kookworkshops gekregen van schoonmoeder, schoonzus, buren en vrienden, en niet te vergeten Yiannis natuurlijk. Zo heb ik de traditionele kerst-, nieuwjaars- en paasgerechten leren maken. Maar Yiannis maakt nog steeds volgens de traditie de vasilopita uit Epirus die zijn ouders ook altijd maakten.

Nieuwjaarspie met zelfgemaakt filodeeg "Η Βασιλόπιτα από την Ήπειρο"

In januari 2013, volop crisis, heb ik onderstaand stukje geschreven, graag deel ik het met u en iedereen om te laten zien dat de crisis niet alleen maar narigheid heeeft gebracht, maar ons ook heel wat heeft geleerd, oa de tradities in ere houden.

Het nieuwe jaar is goed begonnen voor mij, 1 januari, opgestaan zoals altijd (zelfs zonder kater van de wijn en champagne van de avond ervoor) en het eerst wat ik deed was glimlachen, naar mezelf in de spiegel! Tijd voor een uurtje yoga, oefeningen en

wat meditatie. Daarna aan het werk, het laatste gedeelte van de afwas van de voorgaande avond, en met veel plezier en een glimlach hebben we voor de gasten hun ontbijt geserveerd. Ondertussen 5 minuten naar de kerk aan de overkant om een kaarsje op te steken. Zo’n kaarsje is positieve energie en helpt alles en iedereen, zeker op 1 januari.
1 januari of niet, toch een wasje gedraaid en een wasje weggestreken. Het weer is geweldig, 12°C, ik kon het niet laten om een eindje te gaan wandelen en tijdens de wandeling heb ik een prachtige arend en een eekhoorntje gezien. Eveneens zag ik een koe die op het punt stond te bevallen maar me duidelijk maakte geen prijs te stellen op pottenkijkers, kraamverzorgster of niet! Onderweg heb ik het halve dorp gelukkig Nieuwjaar gewenst en weer thuis samen met Yiannis voor het nieuwjaarsmaal gezorgd, de vasilopita. Hier in Epirus is dit een pie met filodeeg, vlees, rijst en een munt erin. Wie deze munt vindt in zijn of haar stukje pie, heeft het hele jaar geluk. En…. ik was de gelukkige, de munt zat verstopt in mijn stukje vasilopita.
Jullie begrijpen dat glimlachen me geen enkele moeite kostte, Nieuwjaarsdag zat alles mee. Na even lekker in de zon wat tijdschriften te hebben gelezen heb ik nog appelflappen gebakken. De zonen zijn tenslotte ook half Nederlands en ook deze traditie moeten we in ere houden. Zo probeer ik ook elk jaar een kerststol te maken volgens het recept van mijn moeder.
We hadden een ontzettend geslaagde, leuke oudejaarsavond. Een hele grote tafel gemaakt voor onze gasten, vrienden met de kinderen en ons gezinnetje. Yiannis natuurlijk weer heerlijk gekookt, de zonen hebben geserveerd en samen hebben we genoten. Het was de gezelligste Kerst- en oudejaarsavond van de laatste 25 jaar. Dit misschien wel dankzij de crisis, leven bij de dag en tevreden zijn met wat je hebt. Het gaat lukken, het gaat helemaal goed komen, we hebben er alle vertrouwen in. Misschien zijn we geluksvogels maar iedereen kan het geluk naar zich toehalen. En de eerste dag van het nieuw jaar had alles, een glimlach, tijd, rust, kracht, stilte, vriendschap en humor, 2013 gaat een geweldig jaar worden. En mocht u denken dat het zo eenvoudig niet is, bedenk dan dat als er een manier zou bestaan om leed te overwinnen, we ons geen zorgen hoeven te maken, maar als er geen manier bestaat om leed te overwinnen, het geen zin heeft je zorgen te maken!”

En nu op de valreep voor het nieuwe jaar 2019 willen wij u weer een glimlach, tijd, rust, kracht, stilte, vriendschap en humor toewensen, en natuurlijk een hele fijne vakantie in Griekenland in 2019!

 

Vasilopita, pita uit de Epirus

Voor 7 filovellen: (of koop filodeeg)
500 gr bloem
3 eetlepels olijfolie
2 eetlepels azijn
1 theelepel zout
2 ½ tot 3 dl koud water

Doe dit alles in een kom en kneed hiervan een zacht, elastisch deeg dat niet meer aan de handen plakt.
Dek de kom af en zet een ½ uur weg op een koude plaats. Verdeel het deeg in 7 gelijke porties, bestrooi met een beetje bloem en zet weg totdat we de filo gaan uitrollen.

Voor de vulling:
1 kg rundvlees, schapenvlees of kippenvlees heel gaar gekookt in voldoende water met een schoongemaakte en in vieren gedeelde ui, een grote schoongemaakte en in grove stukken gesneden wortel en wat zout. (voor de vegetariërs onder ons, kunnen het vlees vervangen door linzen of kikkererwten even gekookt met wat prei, wortel en paprika, en gemengt met fetakaas)
100 gr rijst
100 gr boter

Bestrooi nu het aanrecht, de tafel of de Griekse plastri, en rol de 7 porties deeg uit tot 7 mooie vellen.
Voor het uitrollen hebt u een dunne, lange stok van 2 cm doorsnee nodig. Het is niet eenvoudig maar oefening baart kunst.
Bak 5 vellen één voor één op een omgekeerd bakblik in de oven (ongeveer 175°C) tot ze gaan kleuren en knapperig gebakken zijn. Eén filovel moet heel blijven en de rest breken we met de handen tot kleine stukjes.
Vet een bakblik of de Griekse ronde tapsi in met olijfolie en breng de 2 niet gebakken filovellen in het bakblik, de vellen moeten mooi dun zijn en zo groot dat er 4 à 5 cm over de rand valt.
Nu  leggen we hierover het gebakken filovel en hierover verdeeld de rijst gemengd met de gebroken filovellen en daarna het in hele kleine stukjes gesneden vlees.
Giet over het vlees, de rijst en stukjes filovellen ongeveer 3 dl van de overgebleven, gezeefde bouillon, het moet ongeveer onder de bouillon staan. Vouw nu de randen van de filovellen naar binnen zodat er een stevige rand ontstaat. U neemt een munt en ‘verstopt’ die ergens in de pita, verdeel de boter in kleine stukjes over de pie en bak de pie op 180° tot 200°C in 45 minuten mooi bruin en gaar.
Verdeel de pie in net zoveel stukken als er eters zijn maar het eerste stuk wordt opgedragen aan ‘God’, (de creator of het universum), soms het tweede stuk aan ‘Moeder Gods’ het volgende aan het huis, dat het ons weer een nieuw jaar bescherming mag bieden, en het daaropvolgende stuk is voor het hoofd van het gezin.  De “gelukkige” die de munt vindt heeft het een heel jaar geluk. Het is een erg smakelijke pie, en het werk meer dan waard! Alvast veel geluk in het nieuwe jaar!

 

Porfyron dag 2018

Nogmaals willen wij u uitnodigen voor de Porfyron dag. Net als vorig jaar zullen we deze organiseren in de ‘Lindesche molen’, in Linde/Vorden. Deze Porfyron dag zal plaatsvinden op zaterdag 19 januari vanaf 13.30  Het adres is Lindeseweg 29 7251 NJ  in Linde/Vorden.
Er zullen weer drankjes en hapjes zijn, zoals u gewend bent. We hopen op goed winterweer zodat iedereen in de gelegenheid is om te komen. Wilt u wel zo vriendelijk zijn ons te laten weten of u kunt komen en met hoeveel personen. Graag vóór zaterdag 12 januari via een mailtje naar porfyron.hotel@gmail.com.
Iedereen is welkom, we gaan er weer een gezellige middag van maken. Aan deze middag zijn geen kosten verbonden.

Tevens is er gelegenheid tot het kopen van het boek ‘Smaken van de Griekse Zagori’.

Anja van de Sande met haar ‘ Griekse streekprodukten’ kan dit jaar niet aanwezig zijn op onze Porfyron dag. Mocht u van plan zijn om wat bij haar te kopen/bestellen, dat kan alsnog. Dat kan met een mail, via haar website www.grieksestreekproducten.nl of telefonisch: Anja van de Sande Noordlangeweg 12, 4793SJ Fijnaart info@grieksestreekproducten.nl
Telefoon +31 (0) 611-382948  . Zij zal er dan zorg voor dragen dat alles op zaterdag 19 januari in Linde zal zijn zodat u deze kunt meenemen.

We hebben weer contact gehad met Hotel Bakker voor als u van plan bent om te blijven overnachten in Vorden. Helaas hebben zij dat weekend een groep gasten en zijn alleen de luxe kamers te reserveren.
Ze bieden deze kamers aan voor € 55,00 per persoon, per nacht op basis van twee personen.
U betaalt € 69,00 per kamer per nacht op basis van éénpersoons gebruik.
Gemeentelijke verblijfsbelasting bedraagt € 2,45 per persoon per nacht.
Uiteraard zijn beide prijzen incl. gebruik van het uitgebreide Achterhoeks ontbijtbuffet.
Vriendelijk verzoek is om de kamers even te reserveren via: receptie@bakker.nl t.a.v Onno van der Heide en even te refereren dat het hotel Porfyron betreft.

Hele fijne feestdagen en tot ziens in Linde!

Rita en Yiannis

Hele fijne feestdagen en tot ziens in Linde! Rita en Yiannis